Δεν αρκεί μόνο το ασφαλές άνοιγμα των δραστηριοτήτων στον πολιτισμό καθώς τα έσοδα στον καλλιτεχνικό χώρο θα είναι εκ των πραγμάτων περιορισμένα για πολύ καιρό ακόμη. Ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Αλέξης Γεωργούλης, στη συνέντευξή του στο newsique.gr τονίζει ότι είναι αναγκαίο να μειωθεί αφενός ο προβλεπόμενος ΦΠΑ κι αφετέρου να προβλεφθεί μία σταθερή επιχορήγηση από την πολιτεία.
Ιδιαίτερη αναφορά κάνει στα πνευματικά δικαιώματα των δημιουργών που διέθεσαν το έργο τους στο διαδίκτυο κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού. Ο Αλέξης Γεωργούλης αναφέρεται επίσης στην πρόσφατη πρωτοβουλία έξι πολιτικών ομάδων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την υποστήριξη μιας ισχυρής επανεκκίνησης του πολιτισμού με μια γενναία χρηματοδότησή του. Σε σχέση με τις πρόσφατες καταγγελίες για σεξουαλικές κακοποιήσεις στον καλλιτεχνικό χώρο, ο ευρωβουλευτής τονίζει πως πρόκειται για μία διαδικασία χειραφέτησης, η οποία θα πρέπει να διαπεράσει όλους τους επαγγελματικούς χώρους.
Κύριε Γεωργούλη, πριν από μερικές ημέρες ψηφίστηκε στη Βουλή το νομοσχέδιο για την συνεπιμέλεια των τέκνων. Ποια η γνώμη σας;
Για το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, έχω παρατηρήσει ότι ακόμα και οι γνώμε των ειδικών διχάζονται. Ως μη ειδικός και ως ένας άνθρωπος επίσης που δεν έχει παιδιά, θα σας πω τη γνώμη μου αφού με ρωτάτε. Προτεραιότητα έχουν τα παιδιά και δεν φταίνε σε τίποτα. Όταν ένα ζευγάρι με παιδιά χωρίσει, οι άνθρωποι αυτοί παραμένουν γονείς και σε αυτή τη βάση έχουν δικαίωμα να βλέπουν και να συμμετέχουν στο μεγάλωμα των παιδιών τους και οι δύο. Πρέπει να έχουμε υπόψη μας, όμως, την αναγκαιότητα της εξατομικευμένης προσέγγισης προκειμένου για την αξιολόγηση του βέλτιστου συμφέροντος των παιδιών. Δυστυχώς, υπάρχουν πολλά πράγματα που συμβαίνουν πίσω από τις κλειστές πόρτες ενός σπιτιού και δεν μπορεί κανείς από όλους εμάς να τα γνωρίζει.
Ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία διαμαρτύρεται έντονα διότι ενώ έχουν ανοίξει σχεδόν όλες οι δραστηριότητες στη χώρα, μόνο το Κοινοβούλιο υπολειτουργεί. Τι ισχύει στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο;
Δεν ξέρω πόσο σωστό είναι να συγκρίνει κανείς τα ισχύοντα σε ένα εθνικό κοινοβούλιο με τα ισχύοντα στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο. Στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο συμμετέχουν άνθρωποι από 27 χώρες. Η μετακίνηση των ευρωβουλευτών/τριών είναι δύσκολη με την πανδημία, καθώς τα ταξίδια απαιτούν και τη διενέργεια τεστ και καραντίνα κάθε φορά που περνάς τα σύνορα. Έτσι, ήταν λογικό να καθιερωθεί ότι σε όλες ανεξαιρέτως τις διαδικασίες οι ευρωβουλευτές μπορούν να συμμετέχουν διαδικτυακά. Οπωσδήποτε δεν είναι το ίδιο με τις ζωντανές συνεδριάσεις αλλά τηρούνται όλοι οι κανόνες που τηρούνται και στις δια ζώσης διαδικασίες. Διευκρινίζω ότι έχουμε το δικαίωμα και να ψηφίσουμε από απόσταση.
Προσφάτως ψηφίστηκε η πρόταση της Αριστεράς για την άρση, που αφορά στις πατέντες των εμβολίων, όμως οι βουλευτές της ΝΔ δεν την ψήφισαν. Ποια η γνώμη σας;
Η πανδημία είναι υπόθεση παγκόσμια. Όλοι και όλες, όπου κι αν ζουν, έχουν δικαίωμα στον εμβολιασμό που προστατεύει από τη νόσο, γιατί το δικαίωμα στη ζωή και στην υγεία είναι θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Η εμπειρία έδειξε ότι δεν είναι σε θέση να καλύψουν τις πολύ επείγουσες ανάγκες οι εταιρείες που βρήκαν τα εμβόλια. Με ερώτηση μου τον περασμένο Μάιο προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησα ίση πρόσβαση όλων των πολιτών και έλαβα την απάντηση από την ίδια την Επιτροπή ότι στη βάση της δημόσιας χρηματοδότησης πρέπει να εξασφαλίζεται «όχι μόνο η καινοτομία αλλά και η επαρκής και ταχεία προμήθεια των εν λόγω τεχνολογιών σε παγκόσμιο επίπεδο». Πρόκειται για μια εντελώς έκτακτη κατάσταση που πρέπει να αντιμετωπιστεί το συντομότερο αλλιώς θα πολλαπλασιαστούν οι μεταλλάξεις και δεν ξέρουμε τι μπορεί να προκύψει. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ αναγνώρισε την ανάγκη να δώσουμε τη δυνατότητα και σε άλλα φαρμακευτικά εργοστάσια να παράγουν τα εμβόλια. Το μήνυμα του ίδιου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας φέτος κατά την Παγκόσμια Ημέρα Υγείας, ήταν να διασφαλίσουμε ότι όλοι παντού μπορούν και πρέπει να εξασφαλίσουν το δικαίωμα στην καλή υγεία.
«Δεν είναι τυχαίο ότι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ αναγνώρισε την ανάγκη να δώσουμε τη δυνατότητα και σε άλλα φαρμακευτικά εργοστάσια να παράγουν τα εμβόλια»
Σε επίπεδο ευρωβουλής λαμβάνονται κάποιες πρωτοβουλίες για την ενίσχυση του Πολιτισμού εν μέσω πανδημίας;
Καταρχάς η Επιτροπή Πολιτισμού όπου συμμετέχω έδωσε μεγάλη μάχη για να αυξηθεί σημαντικά ο προϋπολογισμός του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» που χρηματοδοτεί καλλιτεχνικές πρωτοβουλίες και το καταφέραμε! Να σημειώσουμε ότι η αρχική βλέψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ήταν να μειωθεί το κονδύλι, και εδώ μπορούμε να πούμε ότι στο Ευρωκοινοβούλιο κερδίσαμε τη μάχη! Επίσης η Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου ψήφισε με μεγάλη πλειοψηφία τον περασμένο Σεπτέμβριο ψήφισμα -στο οποίο ήμουν ένας από τους βασικούς συντάκτες- και το οποίο απηύθυνε και στις εθνικές κυβερνήσεις και στην Κομισιόν προτάσεις για την αντιμετώπιση της κρίσης που έφερε η πανδημία στον χώρο του πολιτισμού. Μεταξύ αυτών, κεντρική πρόταση ήταν τουλάχιστον το 2% των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης, που θα δοθούν στα κράτη μέλη, να κατευθυνθούν στους Δημιουργικούς και Πολιτιστικούς Τομείς. Έκτοτε έχουν άλλες δύο φορές συγκεντρωθεί με πρωτοβουλία μου υπογραφές μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σε επιστολές που υπενθυμίζουν αυτή την πρόταση και τις υπόλοιπες για τη στήριξη του πολιτισμού. Επιστολές οι οποίες απευθύνονται στους αρχηγούς κρατών και στους υπουργούς οικονομίας και πολιτισμού όλων των κρατών μελών. Παράλληλα, η Ομάδα Φιλίας των Πολιτιστικών Δημιουργών, της οποίας είμαι ιδρυτικό μέλος, ξεκίνησε μια καμπάνια για τον σεβασμό των πνευματικών δικαιωμάτων των δημιουργών και των εκτελεστών από τις ψηφιακές πλατφόρμες και δημιουργήσαμε ομάδα εργασίας για να εξεταστούν τα εργασιακά δεδομένα και η επισφάλεια εργασίας στον καλλιτεχνικό χώρο.
Η πιο πρόσφατη πρωτοβουλία μας ήταν μια Κοινή Δήλωση του Λαϊκού Κόμματος, των Σοσιαλδημοκρατών, της Ανανέωσης Ευρώπης, των Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών, των Πράσινων και της Αριστεράς για την υποστήριξη μιας ισχυρής επανεκκίνησης του πολιτισμού. Επίσης οι έξι πολιτικές ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που υπογράψαμε την Κοινή Δήλωση, διοργανώσαμε για το σκοπό αυτό στις 26 Μαΐου μια κοινή εκδήλωση με θέμα «Να επιστρέψουμε ισχυρότεροι! Τρόποι να προωθήσουμε τον πολιτισμό». Το πιο κρίσιμο πάντως είναι να εξασφαλιστεί μια γενναιόδωρη χρηματοδότηση για την επανεκκίνηση του πολιτισμού και του κόσμου της τέχνης.
Στην Ελλάδα, πάλι, σας ικανοποιούν τα μέτρα που έχει πάρει η κυβέρνηση για τη στήριξη του πολιτισμού;
Ο χώρος του πολιτισμού και της τέχνης είναι δυστυχώς ο πρώτος που χτυπήθηκε από την πανδημία και ο τελευταίος που θα ανακάμψει λόγω της φύσης και των ειδικών χαρακτηριστικών του. Στην Ελλάδα οι χώροι εκδηλώσεων και πολιτισμού λειτούργησαν ακόμη λιγότερο από ό,τι αλλού, ουσιαστικά μόνο ελάχιστους μήνες το καλοκαίρι. Στον χώρο του πολιτισμού εργάζονται καλλιτέχνες αλλά και πολύς κόσμος στα «παρασκήνια», όπως διοργανωτές εκδηλώσεων, τεχνικοί, ενδυματολόγοι κτλ. Είναι λοιπόν πολύ περισσότεροι από όσους φανταζόμαστε οι άνθρωποι που έχουν βρεθεί χωρίς δουλειά στον τομέα του πολιτισμού.
Παράλληλα, η πανδημία ανέδειξε την εργασιακή επισφάλεια που κυριαρχεί σε αυτόν τον τομέα εξαιτίας πολλών παραγόντων. Δυστυχώς τα μέτρα στην Ελλάδα ήταν αποσπασματικά. Η οικονομική ενίσχυση που αποφάσισε η πολιτεία δεν κάλυπτε όλες τις περιπτώσεις. Προϋπέθετε καθεστώς σύμβασης διαρκείας, κάτι που αποτελεί εξαίρεση στους καλλιτεχνικούς κλάδους. Είναι λοιπόν απόλυτη ανάγκη να προστεθούν στις προϋποθέσεις για την οικονομική ενίσχυση τα ένσημα πολλαπλών εργοδοτών και πολλαπλών κωδικών καλλιτεχνικής δραστηριότητας καθώς και οι συμβάσεις όλων των ειδών.
Δεν αρκεί όμως το ασφαλές άνοιγμα. Καθώς τα έσοδα θα είναι εκ των πραγμάτων περιορισμένα για πολύ καιρό ακόμα, είναι απαραίτητο αφενός να μειωθεί δραστικά ο προβλεπόμενος ΦΠΑ και αφετέρου να προβλεφθεί μια σταθερή επιχορήγηση από την πολιτεία μέχρι να επανέλθουμε στην προ της πανδημίας κατάσταση. Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε τα πνευματικά δικαιώματα των δημιουργών που διέθεσαν το καλλιτεχνικό τους έργο στο διαδίκτυο κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού. Πρέπει να εξασφαλιστεί -έστω εκ των υστέρων- η αποζημίωσή τους, τουλάχιστον αυτή των συντελεστών κρατικών πολιτιστικών φορέων.
«Είναι πολύ περισσότεροι από όσους φανταζόμαστε οι άνθρωποι που έχουν βρεθεί χωρίς δουλειά στον τομέα του πολιτισμού»
Ο τρόπος με τον οποίο “μεταχειρίζεται” το υπουργείο Πολιτισμού τον ιερό βράχο της Ακρόπολης π χ. το τσιμέντωμα, πώς σάς φαίνεται;
Προσωπικά, η διαφιλονικία που υπάρχει αυτή την περίοδο γύρω από τον ιερό βράχο και τον Παρθενώνα είναι ενάντια στην πεποίθηση μου, ότι ο πολιτισμός δεν προσφέρεται για κομματικές αντιδικίες. Μιλάμε για ένα σύμβολο του ελληνικού πολιτισμού το οποίο ενώνει του Έλληνες και δεν πρέπει να τους διχάζει. Στη βάση αυτή θα ήταν χρήσιμο να υπάρχει περισσότερη διαβούλευση. Για τα τεχνικά έργα, πιστεύω πολύ μεγαλύτερη βαρύτητα από τη δική μου γνώμη έχει η γνώμη των ειδικών. Συγκεκριμένα, το κείμενο των 133 επιστημόνων εξηγεί πόσο λάθος είναι η πλήρης αλλαγή της εικόνας της Ακρόπολης με τα έργα που αποφασίστηκαν και ότι για τη διευκόλυνση της πρόσβασης από ΑΜΕΑ υπάρχουν φιλικότερα υλικά από το τσιμέντο και λύσεις που θα σέβονταν περισσότερο το μνημείο. Η δε ανακοίνωση του Συλλόγου Αρχαιολόγων ανέφερε σοβαρά προβλήματα τόσο ως προς τη διαδικασία που ακολουθήθηκε όσο και ως προς το περιεχόμενο της σύμβασης για τα έργα στον Ιερό Βράχο.
«Η ανακοίνωση του Συλλόγου Αρχαιολόγων ανέφερε σοβαρά προβλήματα τόσο ως προς τη διαδικασία που ακολουθήθηκε όσο και ως προς το περιεχόμενο της σύμβασης για τα έργα στον Ιερό Βράχο»
Πριν από λίγο καιρό ήρθαν σοβαρότατες καταγγελίες στο φως για σεξουαλικές κακοποιήσεις στον καλλιτεχνικό χώρο με πρωταγωνιστές/θύτες συναδέλφους σας ηθοποιούς ή και σκηνοθέτες. Πώς το σχολιάζετε όλο αυτό;
Ευελπιστώ πως αυτό που συμβαίνει θα εξελιχθεί σε μια ευρεία απελευθέρωση. Είναι μία διαδικασία χειραφέτησης, η οποία θα πρέπει -και μακάρι- να διαπεράσει όλους τους επαγγελματικούς χώρους. Πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικό να υπάρχουν θεσμικές λύσεις σε αυτά τα ζητήματα. Γι’ αυτό, από την πρώτη στιγμή της θητείας μου ασχολήθηκα και απευθύνθηκα στον Διεθνή Οργανισμό Τυποποίησης (ISO) και στη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (ILO) με σκοπό την ενημέρωση μου για αντίστοιχα πρωτόκολλα διασφάλισης της ψυχικής υγείας και της ασφάλειας στον εργασιακό χώρο. Είναι μια συζήτηση που έχει ανοίξει και στην Επιτροπή Πολιτισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με αφορμή τον φάκελο για την κατάσταση των καλλιτεχνών, για τον οποίον είχαμε ακρόαση και την περασμένη Πέμπτη.
Υπάρχουν θεσμικές λύσεις όπως και πρακτικές που εφαρμόζονται ήδη στις ΗΠΑ. Για παράδειγμα, όταν γυρίζουν ερωτικές σκηνές στην Αμερική, πλέον επιβλέπει ειδικός Υπεύθυνος Οικειότητας. Αντίστοιχα πρωτόκολλα είχαν ξεκινήσει να διαμορφώνονται για το γύρισμα επικίνδυνων σκηνών, όπως αυτές που έχουν κασκαντέρ. Ένας κώδικας δεοντολογίας είναι απαραίτητος αλλά δεν πρέπει να είναι μονόπλευρος. Είναι σημαντικό να συμμετέχουν ενεργά στη διαδικασία διαμόρφωσης όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς και οι ειδικοί επιστήμονες. Η στιγμή είναι τώρα. Να αδράξουμε θετικά τη στιγμή.
Θα ήθελα τη γνώμη σας για τα εργασιακά. Ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία καταγγέλλει τις ρυθμίσεις του κ. Χατζηδάκη και εκτιμά ότι θα μάς γυρίσουν δεκαετίες πίσω…
Είδα μια γελοιογραφία δυστυχώς δεν θυμάμαι τον σκιτσογράφο…. Μιλούν δύο φίλοι και ο πρώτος λέει: «Συμφώνησα με το αφεντικό να δουλέψω περισσότερο αυτόν τον μήνα για να έχω χρόνο μετά να μαζέψω τις ελιές». «Γιατί έχεις ελιές;», τον ρωτά ο συνομιλητής του. «Όχι», του απαντά, «έχει το αφεντικό». Νομίζω πως οι αντιδράσεις του κόσμου και της κοινωνίας των πολιτών δίνουν ξεκάθαρη εικόνα για το θέμα. Αυτό που θα ήθελα να πω, όμως, είναι ότι χρειάζεται ειδική μέριμνα για τους καλλιτέχνες. Όπως πλέον καταγράφεται και σε έρευνες και μελέτες της Επιτροπής Πολιτισμού του Ευρωκοινοβουλίου, χρειάζεται ένα Ευρωπαϊκό Πλαίσιο για τα Εργασιακά Δικαιώματα των καλλιτεχνών και των εργαζομένων στον πολιτισμό, γιατί πρόκειται για τομέα με ειδικά χαρακτηριστικά. Η απασχόληση στους Δημιουργικούς και Πολιτιστικούς Τομείς φέρει άτυπα χαρακτηριστικά, ασταθές εισόδημα, εποχικότητα και επισφάλεια και μάλιστα ελλιπή πρόσβαση στην κοινωνική ασφάλιση. Θα πρέπει να διασφαλίσουμε το αυτονόητο, ότι και οι καλλιτέχνες και οι εργαζόμενοι στον πολιτισμό θα πρέπει να έχουν εξίσου πρόσβαση σε ελάχιστη κοινωνική μέριμνα και εισόδημα, όπως και όλοι οι άλλοι Ευρωπαίοι πολίτες. Είχα δημιουργήσει με την ομάδα μου ένα βίντεο που συνέπεσε με την έναρξη της πανδημίας, με κεντρική ιδέα “Όλοι οι εργαζόμενοι συμβάλλουν και έχουν ίσα δικαιώματα”. Εάν το έχετε δει, θα έχετε παρατηρήσει τις συμμετοχές στους τίτλους τέλους της ταινίας των ανθρώπων πίσω από τις κάμερες, που συμβάλλουν καθοριστικά για να ολοκληρωθεί μία παραγωγή. Σας προτρέπω να τη δείτε στο www.alexisgeorgoulis.eu
