«Ευελπιστώ πως αυτό που συμβαίνει, θα εξελιχθεί σε μια ευρεία απελευθέρωση. Να ανάψουν πραγματικά οι προβολείς και να έλθει στο φως η αλήθεια. Είμαι ξεκάθαρα υπέρ των θυμάτων και όσων βρήκαν τη δύναμη να μιλήσουν. Είναι μία διαδικασία χειραφέτησης, η οποία θα πρέπει και μακάρι να διαπεράσει όλους τους επαγγελματικούς χώρους».
Με αυτά τα λόγια σχολιάζει τις τελευταίες εξελίξεις με τη «βροχή» καταγγελιών περί σεξουαλικών κακοποιήσεων στον χώρο του Πολιτισμού, ο Λαρισαίος ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, Αλέξης Γεωργούλης, μιλώντας στην «Ε» και προσθέτει πως «είναι απαραίτητος ένας κώδικας δεοντολογίας, ενώ στη διαδικασία διαμόρφωσής του θα πρέπει να συμμετέχουν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς και οι ειδικοί επιστήμονες». Συμπληρώνει επίσης ότι «ένα μεγάλο κεφάλαιο που πρέπει να ανοίξει είναι η καλλιτεχνική εκπαίδευση».
Σχετικά με την ανάγκη επανέναρξης των πολιτιστικών εκδηλώσεων, ο κ. Γεωργούλης τονίζει πως «οι ειδικοί πρέπει να προσδιορίσουν συγκεκριμένα πρωτόκολλα (περιορισμένος αριθμός θεατών, τήρηση αποστάσεων κ.λπ.), βάσει των οποίων θα μπορέσουν να λειτουργήσουν ξανά οι χώροι εκδηλώσεων» και υπενθυμίζει πως ως ευρωβουλευτής έχει ζητήσει στήριξη και από ενωσιακούς πόρους.
Για τις πληγές που έχει προκαλέσει η πανδημία του κορονοϊού στον τουρισμό, ο ευρωβουλευτής αναφέρει ότι «στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπάρχει μεγάλη συζήτηση για τη δημιουργία ενός κοινού ευρωπαϊκού πλαισίου πρωτοκόλλων για τα ταξίδια με τεστ κορονοϊού», ενώ για την πρωτοβουλία του να υιοθετήσει μονοπάτι στον Κίσσαβο, επαναλαμβάνει τη σκοπιμότητα να υποστηριχθεί ο βιώσιμος τουρισμός, που θα διατηρήσει το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον αναλλοίωτο.
Τέλος, αναφορικά με τους κινδύνους που κρύβει η καθιέρωση της τηλεργασίας στις εργασιακές σχέσεις, ο κ. Γεωργούλης θεωρεί πως «είναι αναγκαίο να θεσμοθετηθούν κανόνες που θα προστατέψουν κάθε εργαζόμενο/-η από την εκμετάλλευση και την καταπάτηση των εργασιακών δικαιωμάτων».
* Κύριε Γεωργούλη, τις τελευταίες μέρες ο καλλιτεχνικός χώρος πλήττεται και από τις καταγγελίες ηθοποιών, οι οποίοι υπέστησαν σεξουαλική παρενόχληση και λεκτική βία. Οι περισσότεροι δείχνουν να μην ξαφνιάζονται από τα τεκταινόμενα. Ποιο είναι το σχόλιό σας;
– Ευελπιστώ πως αυτό που συμβαίνει, θα εξελιχθεί σε μια ευρεία απελευθέρωση. Να ανάψουν πραγματικά οι προβολείς και να έλθει στο φως η αλήθεια. Είμαι ξεκάθαρα υπέρ των θυμάτων και όσων βρήκαν τη δύναμη να μιλήσουν. Είναι μία διαδικασία χειραφέτησης, η οποία θα πρέπει και μακάρι να διαπεράσει όλους τους επαγγελματικούς χώρους. Πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικό να υπάρχουν θεσμικές λύσεις σε αυτά τα ζητήματα.
Γι’ αυτό, από την πρώτη στιγμή απευθύνθηκα στον Διεθνή Οργανισμό Τυποποίησης (ISO) και στη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (ILO) με σκοπό την ενημέρωσή μου για αντίστοιχα πρωτόκολλα διασφάλισης της ψυχικής υγείας και της ασφάλειας, στον εργασιακό χώρο. Υπάρχουν θεσμικές λύσεις, όπως και πρακτικές που εφαρμόζονται ήδη στις ΗΠΑ. Για παράδειγμα, όταν γυρίζουν ερωτικές σκηνές στην Αμερική, πλέον επιβλέπει ειδικός Υπεύθυνος Οικειότητας.
Αντίστοιχα πρωτόκολλα είχαν ξεκινήσει να διαμορφώνονται για το γύρισμα επικίνδυνων σκηνών, όπως αυτές που έχουν κασκαντέρ. Ένα μεγάλο κεφάλαιο, που θα πρέπει να ανοίξει είναι αυτό της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης. Παράλληλα, ένας κώδικας δεοντολογίας είναι απαραίτητος, αλλά δεν πρέπει να είναι μονόπλευρος. Είναι σημαντικό να συμμετέχουν ενεργά στη διαδικασία διαμόρφωσής του όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς και οι ειδικοί επιστήμονες. Η στιγμή είναι τώρα. Να αδράξουμε θετικά τη στιγμή.
* Την ίδια ώρα ο χώρος του Πολιτισμού πλήττεται από την παύση των καλλιτεχνικών εκδηλώσεων εδώ και έναν χρόνο λόγω της πανδημίας και της απουσίας οικονομικής κρατικής στήριξης. Πιστεύετε ότι θα μπορούσαν να λειτουργήσουν θέατρα και άλλοι καλλιτεχνικοί χώροι, με τήρηση μέτρων αποστασιοποίησης;
– Η επαναλειτουργία των πολιτιστικών χώρων είναι αναγκαία όχι μόνο για την οικονομική ανάκαμψη του κλάδου, αλλά και για την ψυχική υγεία όλων μας. Έχουμε χάσει ένα σημαντικό στήριγμα, μια σημαντική απόλαυση και μια διαφυγή από τη δύσκολη κατάσταση που ζούμε. Πρέπει οι ειδικοί να προσδιορίσουν συγκεκριμένα πρωτόκολλα (περιορισμένος αριθμός θεατών, τήρηση αποστάσεων κ.λπ.), βάσει των οποίων θα μπορέσουν να λειτουργήσουν ξανά οι χώροι εκδηλώσεων, όπως για παράδειγμα στην Ισπανία, οι οποίοι λειτουργούν εφαρμόζοντας προφυλάξεις.
* Οι καλλιτέχνες έχουν ανάγκη οικονομικής στήριξης, έσοδα δεν υπάρχουν και δε λαμβάνουν όλοι επιδόματα. Τι θα μπορούσε να γίνει στην περίπτωσή τους; Ως ευρωβουλευτής έχετε ζητήσει με παρέμβαση στην Ευρωβουλή τη στήριξη και από ενωσιακούς πόρους αυτών των ανθρώπων;
– Την αποσπασματικότητα των μέτρων την έχω τονίσει από καιρό με επιστολή μου προς την υπουργό Πολιτισμού, με την οποία ζητώ να στηρίξουμε όλους τους ανθρώπους χωρίς διακρίσεις. Η Πολιτεία έχει υποχρέωση να στηρίξει το σύνολο των καλλιτεχνών και των εργαζομένων στον χώρο, που εξαιτίας των συνθηκών δεν εργάζονται.
Στο Ευρωκοινοβούλιο η Επιτροπή Πολιτισμού, όπου συμμετέχω, έδωσε τεράστια μάχη για να αυξηθεί το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη», το βασικό πρόγραμμα δηλαδή, που χρηματοδοτεί καλλιτεχνικές πρωτοβουλίες και το καταφέραμε!
Επίσης, διεκδικούμε από την Κομισιόν και τις εθνικές κυβερνήσεις να δοθεί το 2% του Ταμείου Ανάκαμψης στον χώρο του πολιτισμού. Λίγο πριν φύγει το 2020, ανέλαβα μία πρωτοβουλία μαζί με άλλους 104 ευρωβουλευτές από όλες τις πολιτικές ομάδες. Ζητάμε από τα κράτη – μέλη, να δεσμεύσουν συγκεκριμένα κονδύλια και μέτρα ενίσχυσης για τη χρηματοδότηση και στήριξη του καλλιτεχνικού κόσμου, που έχει χάσει στο σύνολο 80-90% του κύκλου εργασιών του με την πανδημία.
Σημαντική δουλειά για την ανάδειξη των θεμάτων του καλλιτεχνικού κόσμου κάνει και η διακομματική Ομάδα Φιλίας Πολιτιστικών Δημιουργών που δημιούργησα, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο.
Αυτήν τη στιγμή έχουν συσταθεί ομάδες εργασίας για τα βασικά ζητήματα του κλάδου, με ειδική έμφαση στα πνευματικά δικαιώματα και τις εργασιακές συνθήκες, ώστε να αντιμετωπιστεί η τεράστια επισφάλεια εργασίας, που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι στον καλλιτεχνικό χώρο.
* Σχετικά με την πανδημία, η διαδικασία εμβολιασμού στην Ευρώπη δεν προχωρά με τους επιθυμητούς ρυθμούς. Πολλοί επιρρίπτουν ευθύνες στους αρχηγούς κρατών – μελών της Ε.Ε., ότι αδυνατούν να επιβληθούν στις εταιρείες – κολοσσούς στον χώρο παρασκευής των εμβολίων. Ένα ακόμα δείγμα ότι η οικονομία -και δη η ιδιωτική- υπερκέρασε την πολιτική;
– Είναι κομβικό να έχουν όλοι και όλες δωρεάν πρόσβαση στα εμβόλια, καθώς και να επιταχυνθεί ο μαζικός εμβολιασμός.
Με ερώτησή μου τον περασμένο Μάιο, προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησα ίση πρόσβαση όλων των πολιτών για να λάβω την απάντηση ότι ιδίως στη βάση της δημόσιας χρηματοδότησης πρέπει να εξασφαλίζεται «όχι μόνο η καινοτομία, αλλά και η επαρκής και ταχεία προμήθεια των εν λόγω τεχνολογιών σε παγκόσμιο επίπεδο».
Οπότε συμπεραίνουμε ότι ενώ είναι ξεκάθαρο ότι είναι στη φαρέτρα των διαπραγματεύσεών τους, δεν το έχουν αξιοποιήσει κατάλληλα.
* Ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης πρότεινε το πιστοποιητικό εμβολιασμού. Αυτό θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και για τον τουρίστα, ο οποίος θέλει να επισκεφθεί τη χώρα μας. Ποια είναι η γνώμη σας;
– Έχει γίνει πολύς λόγος για το πιστοποιητικό εμβολιασμού, αλλά υπάρχουν βάσιμες επιφυλάξεις για αυτό το μέτρο. Καταρχάς, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, υπάρχουν επιφυλάξεις για το εάν το εμβόλιο εμποδίζει τη μετάδοση του ιού. Γι’ αυτό και η Κομισιόν μέχρι στιγμής δεν έχει ακολουθήσει αυτήν την πολιτική ή άλλη παρόμοια.
Επιπλέον, υπάρχουν ηθικής τάξης αντιρρήσεις για τη χρήση του μέτρου. Είναι προτιμότερο αυτήν την ώρα, να επενδύσουμε σε επιστημονικές μελέτες και μεθόδους παρά σε πολιτικές τακτικές.
Αυτήν τη στιγμή χρειάζονται άμεσες και αποτελεσματικές λύσεις για την ασφαλή και ομαλή επανεκκίνηση του τουριστικού κλάδου, τη στήριξη των τοπικών κοινωνιών και των εργαζομένων, κανένας δε θα αντέξει αν για δεύτερο καλοκαίρι δε δουλέψει… Και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπάρχει μεγάλη συζήτηση που είναι σε εξέλιξη, για τη δημιουργία ενός κοινού ευρωπαϊκού πλαισίου πρωτοκόλλων για τα ταξίδια με τεστ κορονοϊού.
* Η πανδημία έχει φέρει ανατροπές και στις εργασιακές σχέσεις, με την τηλεργασία να κυριαρχεί. Συμμερίζεστε τις ανησυχίες των εργαζομένων ότι μια πιθανή καθιέρωση αυτής της μορφής εργασίας θα φέρει μείωση μισθού, αλλά αύξηση του χρόνου εργασίας;
– Η τηλεργασία έχει και θετικές και αρνητικές πλευρές. Όπως μπορεί να διευκολύνει γονείς με μικρά παιδιά, ή να μειώσει τις μετακινήσεις άρα και τους ατμοσφαιρικούς ρύπους, έτσι μπορεί να γίνει και ένα «μαύρο κουτί», χωρίς εποπτεία και έλεγχο για τους εργοδότες και τον ελεύθερο χρόνο των εργαζομένων.
Τα άτομα που εργάζονται από το σπίτι είναι δύο φορές πιο πιθανό να εργάζονται επιπλέον του απαιτούμενου ανώτατου ωραρίου εργασίας, σε σύγκριση με τα άτομα που δουλεύουν από το γραφείο.
Είναι βάσιμες λοιπόν οι ανησυχίες, γι’ αυτό είναι αναγκαίο να θεσμοθετηθούν κανόνες που θα προστατέψουν κάθε εργαζόμενο/-η από την εκμετάλλευση και την καταπάτηση των εργασιακών δικαιωμάτων.
Εδώ το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ενώ τόνισε την ανάγκη κατοχύρωσης του δικαιώματος στην αποσύνδεση, λόγω του κινδύνου μη αμειβόμενων υπερωριών, του αρνητικού αντίκτυπου στην υγεία, στην ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής και στην ανάπαυση από την εργασία, δεν μπόρεσε παρόλα αυτά, να αποτρέψει τις παρεμβάσεις εκείνες, που μεταθέτουν την ισχύ του τέσσερα χρόνια μετά.
* Η υιοθεσία του μονοπατιού που ξεκινήσατε πέρυσι, εδώ στην περιοχή μας, ήταν στη λογική της ενίσχυσης του τουρισμού ή της προστασίας της φύσης;
– Η πρωτοβουλία μου για την υιοθέτηση του μονοπατιού της Αγιάς, σε συνεργασία με τον Δήμο, βρίσκεται στη λογική ανάδειξης και άλλων, λιγότερο γνωστών στοιχείων του τόπου, όπως και στοιχείων άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς. Ο εναλλακτικός τουρισμός, όπως και ο οικοτουρισμός, πλεονεκτούν έναντι του κλασικού τουρισμού σε συνθήκες όπως αυτές που ζούμε σήμερα.
Επιπλέον, μην ξεχνάμε ότι οι άνθρωποι που αγαπούν, για παράδειγμα την πεζοπορία σε παρθένα τοπία της φύσης, είναι άνθρωποι που σέβονται τη φύση. Θέλουμε τέτοιους τουρίστες και τουρίστριες, γιατί ακριβώς έτσι θα υποστηριχθεί ο βιώσιμος τουρισμός, που θα διατηρήσει το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον.
Αν σκεφτόμαστε μακροπρόθεσμα, η διατήρηση αυτού του περιβάλλοντος είναι ο μόνος τρόπος για να παραμείνει ελκυστική η χώρα μας.
Συνέντευξη: Γιώργος Ρούστας – Εφημερίδα Ελευθερία
