Μαθαίνοντας από την κρίση: οικοδόμηση ανθεκτικών εθνικών συστημάτων 

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μέσω της παρούσας μελέτης πραγματοποιεί μια πρώτη αξιολόγηση της ανθεκτικότητας των εκπαιδευτικών συστημάτων των Κρατών Μελών της ΕΕ και των προγραμμάτων εκπαίδευσης και νεολαίας, στο πλαίσιο της κρίσης του COVID-19. Η μελέτη αναλύει τις βέλτιστες πρακτικές στην εκπαίδευση, οι οποίες εφαρμόστηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια του πρώτου και του δεύτερου κύματος της πανδημίας, και παρέχει γνώσεις που θα βοηθήσουν στη δημιουργία πιο ανθεκτικών εκπαιδευτικών συστημάτων στο μέλλον.

Βασικά ευρήματα και συστάσεις 

Ένα ανθεκτικό εκπαιδευτικό σύστημα μπορεί να προσαρμοστεί και να μεταμορφωθεί απέναντι σε αντιξοότητες. Αυτό είναι ζωτικής σημασίας για την ανάκαμψή του από κρίσεις όπως η πανδημία του COVID-19. Η ενίσχυση της ανθεκτικότητας απαιτεί προσεκτική αξιολόγηση του αντίκτυπου της τρέχουσας κρίσης, καθώς και της πρόβλεψης μελλοντικών κρίσεων.

Τα κύρια στοιχεία τα οποία προκύπτουν από τη μελέτη είναι τα ακόλουθα:

1. Υποστήριξη της συλλογικής λήψης αποφάσεων και της διαχείρισης κρίσεων 

Κανένα κράτος μέλος της ΕΕ δεν είχε εφαρμόσει στρατηγικές μετριασμού των επιπτώσεων στην εκπαίδευση. Καθ ‘όλη τη διάρκεια της πανδημίας, η διαχείριση κρίσεων και οι διαδικασίες λήψης αποφάσεων σπάνια περιελάμβαναν διαβουλεύσεις με τη νεολαία ή με εκπροσώπους του εκπαιδευτικού τομέα. Η συγκέντρωση γνώσεων σε επίπεδο ΕΕ μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα πολύτιμη για την ανταλλαγή εμπειριών. Οι διαβουλεύσεις πρέπει επίσης να είναι λαμβάνουν υπόψη τις τοπικές ανάγκες και να αντανακλούν τα διδάγματα που αντλήθηκαν από πρωτοβουλίες.

2. Βελτίωση της ποιότητας και της προσβασιμότητας της εκπαίδευσης 

Τα εκπαιδευτικά και νομικά συστήματα στα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν αποδειχθεί αρκετά ευέλικτα ώστε να επιτρέπουν ad hoc προσαρμογές της εκπαίδευσης. Ωστόσο, ανησυχία προκαλεί η ικανότητά τους να εξασφαλίσουν ποιότητα και προσβασιμότητα. Η παροχή πρακτικής και διαδραστικής εκπαίδευσης κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος της πανδημίας παρέμειναν ανεκμετάλλευτες κατά τη διάρκεια του δεύτερου. Η παράδοση εκπαιδευτικού περιεχομένου εξαρτάται συχνά από τους μαθητές και τον βαθμό κατά τον οποίο διαθέτουν την κατάλληλη τεχνολογία και σύνδεση στο Διαδίκτυο, καθώς και τις απαραίτητες δεξιότητες μάθησης για να εργαστούν από απόσταση.

3. Εξασφάλιση υποστήριξης σε μαθητές, νέους και οικογένειες 

Πολλοί εκπαιδευτικοί δεν ήταν προετοιμασμένοι για ψηφιακή εκπαίδευση και δεν είχαν κατάλληλες παιδαγωγικές και ψηφιακές δεξιότητες. Ομοίως, ορισμένα ιδρύματα, όπως εκείνα στον τομέα της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΕΕΚ), είχαν μικρότερη ικανότητα μετασχηματισμού και καινοτομίας σε περίπτωση δυσκολιών ή απρόβλεπτων γεγονότων. Η απομακρυσμένη μάθηση απαιτούσε επίσης την ενεργό συμμετοχή των οικογενειών. Συνολικά, δεν παρέχεται ομοιόμορφη ή συνεπής επίσημη υποστήριξη στους εργαζομένους, τους δασκάλους ή τους γονείς των νέων. Η υποστήριξη που παρέχεται συχνά είναι άτυπη, αυτο-οργανωμένη ή αυτοσχέδια εκπαίδευση. Είναι καιρός να επανεξεταστεί η προσέγγιση στη μάθηση, η οποία πρέπει να ξεπεράσει την ακαδημαϊκή πρόοδο για να περιλαμβάνει ολιστικά δίκτυα υποστήριξης, καθώς και την κοινωνική και συναισθηματική ευημερία των παιδιών και των νέων.

4. Διασφάλιση της έξυπνης χρηματοδότησης και της ψηφιοποίησης 

Η χρηματοδότηση πρέπει να επανεξεταστεί και να τεθεί σε προτεραιότητα. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, δεδομένου ότι η χρηματοδότηση για την εκπαίδευση είναι πιθανό να μειωθεί στην ΕΕ αλλά και παγκοσμίως μετά την πανδημία, λόγω πιθανών περικοπών στις κρατικές επιδοτήσεις, της αδυναμίας των φοιτητών να πληρώσουν δίδακτρα και του μικρότερου αριθμού διεθνών φοιτητών. Οι τεχνολογικές δυνατότητες των χωρών πρέπει επίσης να βελτιωθούν. Κατά συνέπεια, η χρηματοδότηση πρέπει να επεκταθεί για να εξασφαλιστεί η ανάπτυξη κατάλληλων τεχνολογικών υποδομών. Έχει προκύψει ένα φιλόδοξο όραμα για ένα ισχυρότερο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα που να μπορεί να βασίζεται σε δημόσιους – ιδιωτικούς συνασπισμούς, ιδίως στον τομέα EdTech.

Μπορείτε να βρείτε ολόκληρη τη μελέτη εδώ.

Η Επιτροπή Πολιτισμού και Εκπαίδευσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχει θέσει ορισμένες βασικές στρατηγικές προτεραιότητες που αφορούν την παιδεία και την εκπαίδευση. 

Τον Σεπτέμβριο του 2020, η Επιτροπή δημοσίευσε μέσω ανακοίνωσης των επιθυμία υλοποίησης του Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης έως το 2025 με μια φιλόδοξη στρατηγική που περιστρέφεται γύρω από έξι βασικές διαστάσεις. Τον Φεβρουάριο του 2021, στο Ψήφισμά που αφορούσε το στρατηγικό πλαίσιο για την ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης προς τον Ευρωπαϊκό Χώρο Εκπαίδευσης (2021-2030), το Συμβούλιο χαιρέτισε την πρόταση της Επιτροπής. Παράλληλα, καθόρισε μια σειρά «στρατηγικών προτεραιοτήτων» που φέρουν κάποιες ομοιότητες με τις βασικές διαστάσεις που αναφέρθηκαν παραπάνω, δίνοντας λιγότερη έμφαση στην ένταξη και τη γεωπολιτική διάσταση και μεγαλύτερη στη διά βίου μάθηση και την κινητικότητα.

Ποιες είναι αυτές οι στρατηγικές προτεραιότητες; Η απάντηση στην ακόλουθο πίνακα.

Μπορείτε να βρείτε ολόκληρο το έγγραφο εδώ.

Στα μεσοπολεμικά χρόνια, οι υποστηρικτές της ευρωπαϊκής ενότητας άρχισαν να εξετάζουν την σύνθεση ενός ύμνου που θα μεταβίβαζε το αίσθημα της κοινής μοίρας και των κοινών αξιών. Η δημιουργία του Συμβουλίου της Ευρώπης το 1949 ενίσχυσε την ανάγκη αυτή. Προτάσεις ύμνων για την Ευρώπη άρχισαν να εμφανίζονται αυθόρμητα. Μονάχα το 1972, ωστόσο, το Συμβούλιο της Ευρώπης ενέκρινε επίσημα το προοίμιο της Ωδής στη Χαρά από την 9η Συμφωνία του Μπετόβεν ως Ευρωπαϊκό ύμνο.

Από την πλευρά τους, τα θεσμικά όργανα τα οποία αργότερα θα αποτελέσουν την Ευρωπαϊκή Ένωση άρχισαν τις συζητήσεις για την Ευρώπη των Πολιτών. Οι συζητήσεις αυτές έλαβαν χώρα στα μέσα της δεκαετίας του 1980 για να υιοθετήσουν και οδήγησαν στον ύμνο Ode to Joy. Στις 29 Μαΐου 1986, η ευρωπαϊκή σημαία και ο ευρωπαϊκός ύμνος υιοθετήθηκαν επίσημα σε τελετή που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες.

Αν και η εκδοχή του επιλεγμένου ύμνου δεν είχε στίχους, αποτέλεσε σύμβολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παίζεται σε επίσημες τελετές στις οποίες συμμετέχουν εκπρόσωποι ή / και ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και γενικότερα σε πολλές εκδηλώσεις με ευρωπαϊκό θέμα.

Στην εικόνα που ακολουθεί παρουσιάζεται η καταγραφή που διανεμήθηκε από το Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Δήμων.

Μπορείτε να βρείτε ολόκληρη την μελέτη εδώ.

Ο πολιτισμός βρίσκεται στη βάση του Ευρωπαϊκού Σχεδίου: ενώνει τις κοινωνίες μας και διαμορφώνει το κοινό τους μέλλον. Επομένως, αποτελεί μια σημαντική εγγενή αξία. Συμβάλλει επίσης σημαντικά στην οικονομία, με 4,2% του ΑΕγχΠ της ΕΕ και 7,4 εκατομμύρια θέσεις εργασίας.

Ωστόσο, ο τομέας αντιμετωπίζει ένα αβέβαιο μέλλον. Η πανδημία του COVID-19 έφερε στην επιφάνεια προϋπάρχοντα προβλήματα, συμπεριλαμβανομένης της επισφάλειας και της ανισότητας. Αντιμετωπίζοντας την αποτυχία, πολλοί επαγγελματίες μπορεί να εγκαταλείψουν τον τομέα και χιλιάδες ιδρύματα να κλείσουν. Μαζί τους θα χαθούν οι γνώσεις και δεξιότητες και το πολιτιστικό και δημιουργικό οικοσύστημα θα αποδυναμωθεί. Μια λύση για την αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης περιλαμβάνει την ενίσχυση των καλλιτεχνών και των πολιτιστικών εργαζομένων, κάτι που με τη σειρά του θα ενισχύσει την ανθεκτικότητα του τομέα.

ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

Η έκθεση περιλαμβάνει ένα εισαγωγικό σημείωμα και τρία βασικά κεφάλαια.

• Στο πρώτο κεφάλαιο περιγράφονται οι εργασιακές συνθήκες των καλλιτεχνών και των εργαζομένων του πολιτισμού στην Ευρώπη.
• Στο δεύτερο κεφάλαιο περιγράφεται η κατάσταση των καλλιτεχνών υπό το πρίσμα των αρμοδιοτήτων και δράσεων της ΕΕ.
• Στο τρίτο κεφάλαιο διατυπώνονται προτάσεις προς ένα Ευρωπαϊκό πλαίσιο για τις εργασιακές συνθήκες στους ΠΔΤ.

ΚΥΡΙΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΜΕΛΕΤΗΣ 

Μεταξύ άλλων από την μελέτη προκύπτει ότι:

1. Η συνύπαρξη σε ολόκληρη την Ευρώπη των πολλαπλών ορισμών των «καλλιτεχνών», καθώς και των ανταγωνιστικών πλαισίων που στοχεύουν ειδικά σε αυτούς εμποδίζει την ενοποιημένη αναγνώριση της εργασιακής κατάστασης των καλλιτεχνών.
2.  Ο COVID-19 επιτάχυνε τις προϋπάρχουσες τάσεις και ανισότητες, οι οποίες δημιούργησαν μια αίσθηση αναγκαιότητας για την αντιμετώπιση της κατάστασης σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
3.  Αρκετοί παράγοντες εξηγούν την επισφάλεια των καλλιτεχνών. Σε αυτούς περιλαμβάνονται: ο μη τυποποιημένος (non-standard) χαρακτήρας των συνθηκών εργασίας τους, το καθεστώς και το εισόδημά τους, και η τάση/ανάγκη των καλλιτεχνών για διασυνοριακή κινητικότητα.
4. Πρόσφατες και τρέχουσες ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες (π.χ. συλλογικές συμβάσεις διαπραγμάτευσης) είναι πιθανό να έχουν θετικό αντίκτυπο στις συνθήκες εργασίας των καλλιτεχνών. Ωστόσο, οι πρώτες τέμνουν με πολλά άλλα πεδία πολιτικής, π.χ. ανταγωνισμός, εσωτερική αγορά, κοινωνική πολιτική, θεμελιώδη δικαιώματα. Επομένως, τέτοιες ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες δεν επαρκούν για την αντιμετώπιση όλων των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι καλλιτέχνες.
5. Ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο για τις συνθήκες εργασίας σε Πολιτιστικούς και Δημιουργικούς Τομείς και Βιομηχανίες θα πρέπει να παρέχει ένα πολυδιάστατο, ολιστικό και συνεκτικό μέσο πολιτικής, βοηθώντας στον καθορισμό ελάχιστων προτύπων, αντιμετωπίζοντας τις διαρθρωτικές αδυναμίες και τις ανισότητες. Το πλαίσιο θα συμβάλει στη βιωσιμότητα των Πολιτιστικών και Δημιουργικών Τομέων και Βιομηχανιών μετά την πανδημία του COVID-19, μαζί με άμεσες μορφές δράσεων (πρόσβαση σε χρηματοδότηση, διοικητική υποστήριξη κ.λπ.).

Η καλλιτεχνική και πολιτιστική εργασία χαρακτηρίζεται από διακοπτόμενη απασχόληση, ετερογένεια και αστάθεια. Επίσης, συχνά δεν πληρώνεται δίκαια ή προστατεύεται επαρκώς, όπως συμβαίνει σε άλλους τομείς.

Αρκετοί παράγοντες εξηγούν την επισφάλεια των καλλιτεχνών: οι καλλιτέχνες και οι εργαζόμενοι του πολιτισμού έχουν άτυπα πρότυπα εργασίας. Σε αυτά περιλαμβάνονται ο μη τυπικός (non-standard) χαρακτήρας των συνθηκών εργασίας, της κατάστασης και του εισοδήματός τους, το απρόβλεπτο του τελικού προϊόντος του καλλιτεχνικού έργου και της λήψη του, το γεγονός ότι η καλλιτεχνική δημιουργία είναι τόσο έντασης χρόνου όσο και εργασίας (both time- and labour-intensive), τα επιχειρηματικά μοντέλα που οδηγούνται από καλλιτεχνική αριστεία και άλλες κοινωνικές αξίες αντί για στόχους της αγοράς, και τάση για διασυνοριακή κινητικότητα (η οποία περιλαμβάνει άτυπες καταστάσεις που δεν μεταφράζονται εύκολα σε προϋπάρχουσες κατηγορίες που σχετίζονται με θεωρήσεις visas, κοινωνική προστασία ή φορολογία).

Οι καλλιτέχνες και οι εργαζόμενοι στον Πολιτισμό είναι πιο πιθανό να εργάζονται με μερική απασχόληση, να μην έχουν σύμβαση αορίστου χρόνου και να συνδυάζουν απασχόληση και αυτοαπασχόληση σε πολλές χώρες καθ’ όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας τους, και σε άλλους τομείς (υπηρεσίες, εκπαίδευση κ.λπ.). Η αυτοαπασχόληση είναι υψηλότερη στον Πολιτιστικό και Δημιουργικό Τομέα (33%) σε σύγκριση με την απασχόληση για τη συνολική οικονομία (14%).

Η πανδημία του COVID-19 επιδείνωσε τη δύσκολη οικονομική κατάσταση που αντιμετωπίζουν πολλοί καλλιτέχνες και πολιτιστικοί δημιουργοί. Σύμφωνα με μια πρόσφατη έκθεση που γράφτηκε από την Ernst & Young, τα έσοδα στον Πολιτιστικό και Δημιουργικό Τομέα σημείωσαν πτώση κατά 31% το 2020 σε σύγκριση με το 2019. Οι τομείς χτυπήθηκαν ακόμη περισσότερο από τον τουρισμό, ο οποίος έχασε το 27% των εσόδων του. Το 2020, ο πολιτιστικός τομέας έχασε περίπου 200 δισεκατομμύρια ευρώ σε έσοδα. Ωστόσο, ο οικονομικός αντίκτυπος της παύσης της παραγωγής θα είναι εμφανής μόνο από το 2021. Με βάση τα παραπάνω, απαιτούνται στοχοθετημένα μέτρα για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων με συντονισμένο και συνεκτικό τρόπο.

ΚΥΡΙΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΡΙ ΕΡΓΑΣΙΑΚΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΤΩΝ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΟΥΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ

Ο COVID-19 έφερε στο προσκήνιο τη συχνή αναντιστοιχία μεταξύ των επίσημων απαιτήσεων για υποστήριξη και των κύριων μορφών της καλλιτεχνικής εργασίας.

Ο αντίκτυπος της πανδημίας σε όλη την αλυσίδα αξιών (value chain) του Πολιτιστικού και του Δημιουργικού Τομέα θα είναι τεράστιος και δυνητικά μακροχρόνιος. Η πανδημία έχει οδηγήσει σε ένα σοκ όλη την οικονομία – ο τομέας των τεχνών και της ψυχαγωγίας είναι ένας από τους πλέον επηρεαζόμενους.

Σε σύγκριση με την ευρύτερη αγορά εργασίας, οι καλλιτέχνες και οι εργαζόμενοι στον πολιτισμό είναι πιο συχνά αυτοαπασχολούμενοι από τους άλλους εργαζόμενους. Η αυτοαπασχόληση είναι υψηλότερη στον τομέα (33%) από ότι στην απασχόληση για τη συνολική οικονομία (14%). Λόγω των πολύ συγκεκριμένων χαρακτηριστικών τους, τέτοιες μορφές απασχόλησης εγείρουν πολλά ακόλουθα ζητήματα: η πρόσβαση σε μέτρα στήριξης είναι πρόκληση, καθώς τα προγράμματα δεν είναι προσαρμοσμένα σε αυτές τις υβριδικές μορφές απασχόλησης και είναι σύνηθες για αυτοαπασχολούμενους στον πολιτισμό να μην έχουν πρόσβαση σε δίχτυα ασφαλείας, γεγονός που μειώνει την ανθεκτικότητά τους. Επιπλέον, oι επίσημες στατιστικές στην τρέχουσα μορφή τους δεν καταγράφουν τις δεύτερες θέσεις απασχόλησης ή την εθελοντική εργασία που έχουν επίσης έντονη παρουσία στον πολιτιστικό και δημιουργικό τομέα, γεγονός που δεν δείχνει το πραγματικό μέγεθος της πολιτιστικής απασχόλησης και τη σημασία των Δημιουργικών και Πολιτιστικών Τομέων. Επιπλέον, οι περισσότεροι πολιτιστικοί οργανισμοί και εταιρείες είναι μικρού και μεσαίου μεγέθους (πάνω από 90%).

Σημεία που χρήζουν ειδικής προσοχής και γι’ αυτό εξετάζονται το καθένα σε ξεχωριστό κεφάλαιο στην παρούσα μελέτη είναι τα εξής: κατάσταση των καλλιτεχνών, συνθήκες εργασίας, κινητικότητα, εισόδημα και δίκαιη αμοιβή, καλλιτέχνες και το ψηφιακό περιβάλλον, δυνατότητες σταδιοδρομίας και ανάπτυξης, εκπαίδευση και κατάρτιση, ισότητα και συμπεριληπτικότητα, ανθρώπινα δικαιώματα.

• Αν και υπάρχει μια γενική αναγνώριση συγκεκριμένων εργασιακών χαρακτηριστικών των καλλιτεχνών, κανένα από τα υπάρχοντα κείμενα δεν τα αντιμετωπίζει ολιστικά.
• Η πολλαπλή φύση των πηγών εισοδήματος των καλλιτεχνών (κανονική απασχόληση, αυτοαπασχόληση, πνευματικά δικαιώματα, επιχορηγήσεις και επιδοτήσεις, δάνεια), σε συνδυασμό με μια κατακερματισμένη αγορά εργασίας, οδηγεί συχνά σε χαμηλά επίπεδα εισοδήματος και επισφάλεια.
• Η υψηλή κινητικότητα των πολιτιστικών εργαζομένων και καλλιτεχνών συνοδεύεται από την έλλειψη ενοποιημένων κανονισμών ή συντονισμένης πολιτικής σχετικά με τους φόρους, την κοινωνική ασφάλιση, τον ελάχιστο μισθό, την αναγνώριση των διπλωμάτων και τη σχετική πρόσβαση στη χρηματοδότηση και επικαιροποιημένες πληροφορίες σχετικά με αυτά τα θέματα.
• Το ψηφιακό περιβάλλον έχει δημιουργήσει συγκεκριμένες προκλήσεις που σχετίζονται με την πολιτιστική παραγωγή και διανομή, τη δημιουργία εσόδων και τη δίκαιη αμοιβή των ψηφιακών δραστηριοτήτων και τη διατήρηση της πολιτιστικής ποικιλομορφίας.
• Οι μεταβάσεις σταδιοδρομίας είναι συχνές μεταξύ των καλλιτεχνών, αλλά υπάρχει γενικευμένη έλλειψη υποστήριξης πέρα από τα εκπαιδευτικά ιδρύματα.
• Ο τομέας χαρακτηρίζεται από επίμονες ανισότητες και αυξημένο κίνδυνο αποκλεισμού που σχετίζονται με το φύλο, τις αναπηρίες, την ηλικία, τον ρατσισμό και την ξενοφοβία. Αυτό αντικατοπτρίζεται στην τάση προς ψηφιακή ομοιογένεια.
• Οι περιορισμοί στην ελευθερία της καλλιτεχνικής έκφρασης και η επισφάλεια θέτουν σε κίνδυνο την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
• Οι άτυπες μορφές απασχόλησης των καλλιτεχνών απαιτούν συγκεκριμένες πολιτικές απαντήσεις για να διασφαλίσουν την κοινωνική προστασία, την εξέλιξη της σταδιοδρομίας και την αναβάθμιση των δεξιοτήτων, ιδίως ενόψει της κρίσης COVID-19.

Μπορείτε να βρείτε ολόκληρη τη μελέτη εδώ.

Οι ψηφιακές τεχνολογίες έχουν φέρει επανάσταση σε κάθε πτυχή της ζωής μας και ο πολιτισμός δεν αποτελεί εξαίρεση. Έχουν επηρεάσει τις αλυσίδες αξίας όλων των Πολιτιστικών και Δημιουργικών Βιομηχανιών όχι μόνο όσον αφορά τη δημιουργική διαδικασία και την εκτέλεση της, αλλά και την κατασκευή ενός έργου ή προϊόντος τέχνης και την προώθηση, διανομή, εμπορία και πώλησή του.

Η πολιτιστική κληρονομιά μπορεί να ψηφιοποιηθεί και, στην περίπτωση της αναλογικής ταινίας, πρέπει να ψηφιοποιηθεί για να είναι προσβάσιμη. Ορισμένες διαδικασίες παραγωγής είναι αποκλειστικά ψηφιακές και γεννιούνται ψηφιακά. Η τεχνολογία έχει τεράστιες δυνατότητες να κάνει τον πολιτισμό προσβάσιμο σε όλους, συμβάλλοντας τόσο την κατανάλωση όσο και τη συμμετοχή στην πολιτιστική δημιουργία. Ωστόσο, η τεχνολογία εξαρτάται από τον διαθέσιμο εξοπλισμό, γεγονός όμως που δεν επηρεάζει απαραίτητα την ποικιλομορφία του περιεχομένου που είναι διαθέσιμο και μπορεί να βρεθεί στο διαδίκτυο. Άλλοι παράγοντες, όπως η γλώσσα, οι δεξιότητες ή η γεωγραφική τοποθεσία μπορούν επίσης να δυσκολέψουν την ανακάλυψη διαδικτυακού πολιτιστικού περιεχομένου που αντικατοπτρίζει την πολιτιστική ποικιλομορφία.

Έχοντας επίγνωση αυτών των εμποδίων, η UNESCO εξέδωσε κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή της Σύμβασης για την Πολιτιστική Ποικιλομορφία σε Ψηφιακά Περιβάλλοντα. Η ΕΕ είναι μέρος αυτής της σύμβασης και διαθέτει εργαλεία και κεφάλαια για την προώθηση και την προστασία της πολιτιστικής πολυμορφίας.

Στο σχεδιάγραμμα που ακολουθεί παρουσιάζεται το περιεχόμενο που δημιουργείται στο διαδίκτυο μέσα σε ένα λεπτό.

Μπορείτε να βρείτε ολόκληρη τη Μελέτη εδώ.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξετάζει συνοπτικά και περιεκτικά τον τομέα των βιβλίων και την συμβολή του κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Κατά πόσο αυξήθηκε το αναγνωστικό κοινό και πώς τα βιβλία συνέβαλαν στην στήριξη των πολιτών;

Σε μια εποχή που πολλά σχολεία, βιβλιοθήκες και βιβλιοπωλεία σε όλο τον κόσμο παραμένουν κλειστά και οι άνθρωποι ξοδεύουν περισσότερο χρόνο στο σπίτι, τα βιβλία μπορούν να συμβάλλουν στην καταπολέμηση της απομόνωσης, ενθαρρύνοντας ταυτόχρονα το μυαλό και τη δημιουργικότητα των αναγνωστών.

Κάθε χρόνο από το 1995, στις 23 Απριλίου, γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου και Πνευματικών Δικαιωμάτων. Ξεκινώντας από την UNESCO, η μέρα αυτή αποτελεί μια ευκαιρία να γιορτάσουμε την αξία των βιβλίων και της δια βίου μάθησης.

Η έρευνα δείχνει ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας, το 33% των ανθρώπων παγκοσμίως έχουν διαβάσει περισσότερα βιβλία ή έχουν ακούσει περισσότερα ηχητικά βιβλία. Η πρόσβαση σε εκπαιδευτικούς πόρους στο διαδίκτυο από εκδότες έχει επίσης αυξηθεί σημαντικά κατά το lockdown. Για παράδειγμα, στην Ιταλία, 4,4 εκατομμύρια ψηφιακά βιβλία λήφθηκαν από πλατφόρμες εκδοτών κατά τις πρώτες έξι εβδομάδες του σχολείου. Ομοίως, οι διαδικτυακές βιβλιοθήκες στο Παρίσι κατέγραψαν 1.000 λήψεις την ημέρα, σε σύγκριση με το συνηθισμένο αριθμό των 200.

Η ανάγνωση είναι η δεύτερη πιο δημοφιλής πολιτιστική δραστηριότητα στην ΕΕ μετά από παρακολούθηση ή ακρόαση ενός πολιτιστικού προγράμματος. Οι στατιστικές δείχνουν ότι οι γυναίκες κάτοχοι πτυχίου πανεπιστημίου είναι οι πιο παραγωγικοί αναγνώστες, ανεξάρτητα από το επίπεδο εισοδήματός τους. Το 2015, κατά μέσο όρο, τα νοικοκυριά στην ΕΕ δαπάνησαν το 12% των συνολικών πολιτιστικών τους δαπανών σε βιβλία.

Μπορείτε να βρείτε εδώ το πρωτότυπο έγγραφο.

Κάθε χρόνο από το 1983, η Παγκόσμια Ημέρα Κληρονομιάς γιορτάζεται σε όλο τον κόσμο στις 18 Απριλίου. Πρόκειται για μια ευκαιρία ευαισθητοποίησης σχετικά με την ποικιλομορφία και την ευπάθεια της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και τις προσπάθειες που απαιτούνται για την προστασία και τη διατήρησή της. Με περισσότερους από 380 πολιτιστικούς και φυσικούς χώρους στη λίστα της παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco, η ΕΕ προσελκύει πάνω από το ένα τρίτο όλων των τουριστών παγκοσμίως. Παρόλο που η πανδημία έφερε εμπόδια στα ταξίδια, οι χώρες της ΕΕ παραμένουν εξαιρετικά δημοφιλείς, με τη Γαλλία, την Ισπανία, την Ιταλία και τη Γερμανία να συγκαταλέγονται μεταξύ των 10 κορυφαίων χωρών στον κόσμο από αυτή την άποψη.

Μπορείτε να βρείτε το επίσημο έγγραφο εδώ.

Η ανατροφή των παιδιών δεν είναι ποτέ εύκολη, αλλά η ανατροφή των παιδιών κατά τη διάρκεια μιας πανδημίας θέτει εντελώς διαφορετικές προκλήσεις. Το βάρος είναι ιδιαίτερα μεγάλο για τους γονείς των παιδιών με αναπηρία, καθώς αναλαμβάνουν και τους δύο ρόλους, τους γονείς και τους φροντιστές.

Για να διευκολύνουν και να βοηθήσουν τους γονείς να αντιμετωπίσουν αυτές τις προκλήσεις, η UNESCO New Delhi και ο Πρόεδρος της UNESCO στην Κοινοτική Διαχείριση Αναπηριών (Πανεπιστήμιο του Calicut) κυκλοφόρησαν ένα φυλλάδιο για γονείς και φροντιστές παιδιών με αναπηρία.

Ο οδηγός εξηγεί και επεξηγεί τις διάφορες πτυχές που ένας γονέας/φροντιστής πρέπει να λάβει υπόψη κατά τη φροντίδα των παιδιών με αναπηρία. Αντιμετωπίζει επίσης την ανάγκη διατήρησης της ψυχικής υγείας τέτοιων γονέων/φροντιστών και των διαφόρων καθηκόντων και ευθυνών τους, σε αυτές τις ασυνήθιστες στιγμές.

Τα παιδιά με αναπηρία μπορεί να έχουν υποκείμενες καταστάσεις υγείας που αυξάνουν τον κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών από τον COVID-19. Επιπλέον, με την αναστολή λειτουργίας σχολείων και επιχειρήσεων, η μη ολοκληρωμένη παροχή θεραπείας και υποστήριξης προς αυτά τα παιδιά μπορεί να προκαλέσει μακροχρόνιες και σημαντικές επιπτώσεις. Ως εκ τούτου, καθίσταται εξαιρετικά σημαντική η προστασία της σωματικής και ψυχικής τους υγεία.

Η UNESCO έχει δεσμευτεί να προωθήσει και να διασφαλίσει δίκαιη πρόσβαση σε ποιοτική εκπαίδευση για όλους. Η εκπαίδευση χωρίς αποκλεισμούς προέρχεται από ένα όραμα που βασίζεται στη δικαιοσύνη και την ισότητα. Σχετικά με αυτό, το γραφείο της UNESCO New Delhi παρουσίασε το «N FOR NOSE – State of the Education Report for India 2019: Children with Disabilities», το 2019. Στόχος του είναι να διατυπώσει ένα όραμα εκπαίδευσης για τα παιδιά με αναπηρίες για το 2030, όπως ορίζεται στο εθνικά και διεθνή έγγραφα πολιτικής και νομοθετικά πλαίσια και έχει κοινοποιηθεί ευρέως σε ολόκληρη τη χώρα.

Μπορείτε να βρείτε ολόκληρη τη μελέτη εδώ. 

Εντυπώσεις και διδάγματα από την πανδημία

Το Συμβούλιο της Ευρώπης συγκέντρωσε γνώμες, σκέψεις και ιδέες γύρω από την αξία του Πολιτισμού όπως αυτή αναδείχθηκε μέσω της πρόκλησης του COVID-19. Το 2020 υπήρξε μία καταστροφική χρονιά. Ο κόσμος ορισμένων ανθρώπων ανατράπηκε. Μήνες καθημερινών μαχών ενάντια στον COVID-19 – χωρίς βόμβες ή σφαίρες, αλλά με πόνο στην καρδιά, αβεβαιότητα, διατάραξη της ψυχικής υγείας και ερήμωση στον πολιτιστικό μας κόσμο. Υπαρξιακοί αγώνες για τους ανθρώπους που ζουν από τον πολιτισμό, αγώνες για τους ανθρώπους που δεν είναι πλέον σε θέση να ασχοληθούν με τον πολιτισμό- την απώλεια ζωτικών συνδέσμων με ζωντανή μουσική, θέατρα, κινηματογράφο, χορό, μουσεία, κληρονομιά. Ο Covid-19 μας θύμισε ότι μπορούμε να ζήσουμε χωρίς αγκαλιές, μουσική, χορούς κ.λπ. αλλά δεν μπορούμε να ζήσουμε καλά χωρίς όλα αυτά.

Η ιδέα αυτής της συλλογής εμπειριών σχετικά με τον Covid-19 προήλθε από συζητήσεις στο Προεδρείο της Διακυβερνητικής Διευθύνουσας Επιτροπής για τον Πολιτισμό, την Κληρονομιά και το Τοπίο (CDCPP) την άνοιξη του 2020, σε μια περίοδο που ήταν σαφές πως ο COVID-19 ήταν κάτι πολύ μεγαλύτερο από μία εποχιακή γρίπη. Αλλά ποιος θα μπορούσε να φανταστεί τις εκτεταμένες συνέπειες της πανδημίας στον κόσμο του Πολιτισμού;

Τα κείμενα αποτελούν ένα καλειδοσκόπιο των ενεργειών, εμπειριών, προβληματισμών, ορθών πρακτικών, γεγονότων και αριθμών, ελπίδων και ονείρων πολλών από τα Κράτη Μέρη της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Σύμβασης. Παρέχουν ένα πολύπλευρο στιγμιότυπο του τρόπου με τον οποίο ο Πολιτιστικός Τομέας της Ευρώπης αντέδρασε και συνεχίζει να αντιδρά, πειστικά και δημιουργικά στις προκλήσεις που ξέσπασαν το 2020 και που συνεχίζονται το 2021. Χωρίς εξαίρεση, όλα δείχνουν τη σημασία του Πολιτισμού και τη βασική μας ανάγκη να ασχοληθούμε με αυτόν.

Αναμφίβολα, πολλά θετικά έχουν προκύψει από τις προκλήσεις του Covid-19 το 2020. Οι άνθρωποι και οι κυβερνήσεις έχουν βρει τρόπους, χρησιμοποιώντας την τεχνολογία, να διατηρήσουν την πολιτιστική προσφορά ανοιχτή σε όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους. Οι καλλιτεχνικές ομάδες συμμετέχουν στο διαδίκτυο με δικές τους εναλλακτικές πολιτιστικές δραστηριότητες. Η αλληλεγγύη και η ενσυναίσθηση έχουν λάμψει. Σύμφωνα με τα λόγια του Προέδρου του CDCPP, Levan Kharatishvili: «Μην πανικοβάλλεστε: ο Πολιτισμός είναι πάντα εκεί – και θα είναι ακόμα περισσότερο μετά τον Covid».

Οι κυβερνήσεις έχουν λάβει σειρά μέτρων για την υποστήριξη του πολιτισμού και των τεχνών. Σημαντική είναι η ενίσχυση της θέσης των καλλιτεχνών στον ψηφιακό χώρο. Τα θέατρα, ο κινηματογράφος, τα μουσεία, η μουσική, η φωτογραφία και τα βιβλία κατάφεραν να διατηρήσουν τη θέση τους στις καρδιές και στο μυαλό των ανθρώπων. Έτσι, από αυτή τη ζοφερή κατάσταση, έχει προκύψει ελπίδα για το μέλλον του πολιτισμού…

Μπορείτε να βρείτε ολόκληρο το κείμενο εδώ.

Μπορείτε να βρείτε τα κείμενα που αντιπροσωπεύουν την Ελλάδα εδώ.