Ο πολιτισμός ως δημόσιο αγαθό – Συνέντευξη του Αλ. Γεωργούλη στην Brussels Morning

Ο πολιτισμός ως δημόσιο αγαθό – Συνέντευξη του Αλ. Γεωργούλη στην Brussels Morning

Διανύοντας την τρίτη δεκαετία του 21ου αιώνα, η προστασία του πολιτισμού, υπό το πρίσμα του χαρακτήρα του ως στοιχείο της ανθρωπότητας, βρίσκεται αντιμέτωπη με μια σειρά από προκλήσεις.

Οι πρωταρχικοί στόχοι που έθεσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την αντιμετώπιση των σημερινών προκλήσεων αφορούν τις δύο μεγάλες μεταβάσεις, δηλαδή την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση.

Όσον αφορά την πράσινη μετάβαση, πρέπει να καταλάβουμε ότι για να κατευθύνουμαι τα πρότυπα παραγωγής και κατανάλωσης προς μία βιώσιμη μορφή πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο ζωής, επομένως πρέπει να αλλάξουμε την κουλτούρα μας.

Επιπλέον, ο πολιτισμός και η εκπαίδευση είναι τα μέσα που επιτρέπουν στους λαούς της Ευρώπης να κατευθυνθούν προς τους Στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ, μέσω της ευαισθητοποίησης όχι μόνο για τα περιβαλλοντικά προβλήματα αλλά και για τις λύσεις και τις νέες πρακτικές. Κατά συνέπεια, ο πολιτισμός είναι ταυτόχρονα ο στόχος και το όχημα της πράσινης μετάβασης και γι’ αυτό το λόγο στο έργο μου στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εργάστηκα για την ενσωμάτωση του πολιτισμού στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης, καθώς και σε όλους τους ευρωπαϊκούς άξονες προτεραιότητας, καθώς αποτελεί τον πιο αποτελεσματικό παράγοντας αλλαγής της συμπεριφοράς των ανθρώπων.

Παράλληλα, η περιβαλλοντική υποβάθμιση και η κλιματική αλλαγή απειλούν συνεχώς την πολιτιστική μας κληρονομιά. Τα μνημεία μας, που διήρκεσαν για αιώνες, καθημερινά διαβρώνονται από την όξινη βροχή, την ατμοσφαιρική ρύπανση και τις καταστροφικές συνέπειες των ακραίων καιρικών φαινομένων. Εάν δεν ενεργήσουμε συντονισμένα και συνεργαζόμενα, η διάβρωση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς του σήμερα θα οδηγήσει τελικά στην απώλεια της πολιτιστικής κληρονομιάς της επόμενης γενιάς και, συνεπώς, της ταυτότητας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο εργάστηκα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε θέματα που αφορούν την υποστήριξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, τονίζοντας τη σύνδεση μεταξύ περιβάλλοντος και πολιτισμού.

Όσον αφορά την ψηφιακή μετάβαση, πέρα από τα οφέλη της για την κοινωνία μας, υπάρχει η ανησυχία ότι η τεχνολογία απειλεί να απανθρωποποιήσει τις ανθρώπινες σχέσεις μας. Απειλεί επίσης να εξαλείψει την ανθρώπινη δημιουργικότητα ή ακόμα και την ανθρώπινη γνώση. Άλλωστε, για ορισμένους κριτικούς, η ανθρώπινη συμμετοχή στην παραγωγή γνώσης δεν θα είναι απαραίτητη, καθώς η τεχνητή νοημοσύνη είναι ήδη απολύτως ανώτερη στην ταχεία επεξεργασία μεγάλου πλήθους πληροφοριών, παράγοντας, επομένως, τεράστια και χωρίς κόστος πνευματικά έργα, είτε πολιτιστικά όπως τραγούδια, ή επιστημονικής έρευνας.

Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτό το μονοπάτι οδηγεί στην απώλεια της ηθικής και της σύνδεσής μας με τα συναισθήματά μας, συμπεριλαμβανομένης της χαράς και των κοινωνικών δεξιοτήτων, θέτοντας τελικά κινδύνους για την ψυχική μας υγεία, συνθήκη που βρίσκεται σε απότομη άνοδο παγκοσμίως. Και ο μόνος τρόπος για να μην διακινδυνεύσουμε την ηθική, τα συναισθήματα, τις κοινωνικές σχέσεις και την ψυχική μας ευημερία, εξακολουθώντας να επωφελούμαστε από την τεχνολογική πρόοδο, είναι μέσω της υποστήριξης και της ενίσχυσης της ανθρωπογενούς κουλτούρας και της πνευματικής μας ανάπτυξης.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο στη δουλειά μου στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επικεντρώθηκα στην κρατικά κατοχυρωμένη καλλιτεχνική και ακαδημαϊκή ελευθερία και τη σύγχρονη καλλιτεχνική παραγωγή, καθώς και τη διασφάλιση της ευημερίας των καλλιτεχνών και των πολιτιστικών εργαζομένων μέσω της δημιουργίας ενός πλαισίου σε επίπεδο ΕΕ εξασφάλιση ελάχιστων προτύπων όσον αφορά την κάλυψη κοινωνικής ασφάλισης, την πρόσβαση στην υγεία, τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα και το εισόδημα. Σε αντίθετη περίπτωση, αφήνουμε την κουλτούρα των παιδιών μας και την κοινωνία, την ηθική και την ευημερία του μέλλοντός μας να ορίζονται με οποιαδήποτε κριτήρια τεχνητής νοημοσύνης, εκτός του ελέγχου μας. Κυρίως, κατά την άποψή μου, η απόλυτη πρόκληση που ξεπερνά όλες τις άλλες αναφέρεται στην παγκοσμιοποίηση. Η παγκοσμιοποίηση λέγεται ότι φέρνει οφέλη, αλλά συγκαταλέγεται επίσης μεταξύ των απειλών για τον πολιτισμό για διάφορους λόγους. Πρώτον, απειλεί την πολιτιστική πολυμορφία γιατί προωθεί ένα είδος πολιτισμικής ομογενοποίησης και εκσυγχρονισμού, αλλοιώνοντας ήθη, πεποιθήσεις και παραδόσεις, την άυλη πολιτιστική μας κληρονομιά.

Για άλλους, η μετανάστευση, ο κοινωνικός αποκλεισμός, η φτώχεια και οι κοινωνικές ανισότητες θέτουν περαιτέρω προκλήσεις για την κοινωνική συνοχή, που ήδη αμφισβητείται από την παγκόσμια αυξανόμενη κοινωνική βία. Ταυτόχρονα, και αυτό είναι το κλειδί, η παγκοσμιοποίηση θέτει ένα δόγμα για την πλήρη απελευθέρωση όλων των αγορών, συμπεριλαμβανομένου του πολιτισμού, και επομένως αντιμετωπίζοντας τον πολιτισμό απλώς ως τομέα της οικονομίας. Θεωρώ ότι αυτή είναι η πιο κρίσιμη από όλες τις προκλήσεις γιατί, αν θεωρούμε μόνο τον πολιτισμό ως ιδιωτικό αγαθό, καταδικάζουμε τον εαυτό μας να χάνει όλα τα άυλα οφέλη του που διαμορφώνουν τις μοναδικές μας ταυτότητες ως άτομα και τη συνοχή των κοινωνιών στις χώρες μας.

Πράγματι, υπάρχουν πτυχές του πολιτισμού που μπορεί να περιλαμβάνονται στην αγορά, αλλά μόνο μέσω της ρύθμισης της αγοράς, όπως η προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων ή η διεθνής συνεργασία κατά της παράνομης διακίνησης κληρονομιάς και πολιτιστικών αγαθών, ορισμένοι από τους τομείς με τους οποίους ασχολήθηκα ενεργά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Πέρα από αυτό, πρέπει να προστατεύσουμε τον πολιτισμό από τον απόλυτο ανταγωνισμό της αγοράς, γιατί πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι ως ανθρωπότητα, μόνο μαζί προχωράμε παραπέρα και σε καμία περίπτωση ο ένας εναντίον του άλλου.

Λαμβάνοντας υπόψη τις εκτιμήσεις μας ότι ειδικά η βία των νέων θα αυξηθεί απότομα και θα πολλαπλασιαστεί στην κοινωνία των παιδιών μας, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι χρειαζόμαστε περισσότερο από ποτέ να ενισχύσουμε μια κουλτούρα που γεφυρώνει τις διαφορές μας και φέρνει κοινωνική συνοχή. Γι’ αυτό στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προσπάθησα να αναδείξω τον πολιτισμό όχι ως ιδιωτικό αγαθό, αλλά ως δημόσιο αγαθό με πολιτιστικά δικαιώματα για όλους.

Γιατί αν έχουμε μια κοινωνία όπου δεν έχουν όλοι ίση και ελεύθερη πρόσβαση στον πολιτισμό, τότε αργά ή γρήγορα θα έρθει μια μέρα που δεν θα έχουμε κοινωνία. Η UNESCO MONDIACULT 2022 ανέδειξε τον πολιτισμό ως δημόσιο αγαθό και το ίδιο κάναμε και εμείς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στα ψηφίσματά μας, όπως το ψήφισμα για την Εφαρμογή της Νέας Ευρωπαϊκής Ατζέντας για τον Πολιτισμό και τη Στρατηγική της ΕΕ για τις Διεθνείς Πολιτιστικές Σχέσεις.

Τώρα πρέπει να διασφαλίσουμε τα πολιτιστικά μας δικαιώματα και τον πολιτισμό ως δημόσιο αγαθό. Αυτή θα είναι η κληρονομιά μας. Χωρίς αυτό, δεν θα υπάρχει κληρονομιά. Σε αντίθετη περίπτωση, θα οδηγηθούμε σε μια περιβαλλοντικά, ηθικά και ψυχικά βίαιη και απανθρωποποιημένη κοινωνία. Δεν θα υπάρχει καν παγκόσμια ειρήνη. Ο πολιτισμός είναι το κλειδί. Γι’ αυτό πρέπει να συνεχίσω να εργάζομαι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Για τον πολιτισμό που είναι για εμάς. Για τα Παιδιά μας. Για όλους.

#Culture4Society

#Culture4Peace

#Culture4All

Μπορείτε να βρείτε ολόκληρο το άρθρο ΕΔΩ